การวัดระยะห่างของวัตถุ
วัตถุที่อยู่ใกล้โลก เช่น ดวงจันทร์ วัดโดยการใช้แสงเลเซอร์
ยิงไปบนดวงจันทร์ ซึ่งบนดวงจันทร์ มีกระจกสะท้อนแสงเลเซอร์
สะท้อนแสงกลับมายังกล้องโทรทรรศน์บนโลก
ดาวเคราะห์อื่นๆ
ใช้วิธีส่งสัญญาณเรดาร์ไปยังดาวเคราะห์ และให้ดาวเคราะห์สะท้อนสัญญาณกลับมา
วิธีแพรัลแลกซ์จึงใช้กับดาวฤกษ์ที่อยู่ห่างไม่เกิน 100 พาร์เซก
ดาวฤกษ์
ที่อยู่ไกลกว่า 1,000 พาร์เสค ใช้วิธีดูสเปกตรัม เรียกว่าการใช้ แพรัลแลกซ์ เชิงสเปกตรัม (spectroscopic parallax)
แพรัลแลกซ์ (Parallax) เป็นการวัดระยะห่างระหว่างวัตถุ โดยใช้หลักการของสามเหลี่ยมคล้าย
แพรัลแลกซ์ ใช้หลักของการเปลี่ยนตำแหน่งของผู้สังเกต
การเห็นดาวฤกษ์เปลี่ยนตำแหน่ง เมื่อสังเกตจากโลกในเวลาที่ห่างกัน 6 เดือน เพราะจุดสังเกต ดาวฤกษ์ทั้ง 2 ครั้งอยู่ห่างกันเป็นระยะทาง 2 เท่าของระยะทางระหว่างโลกและดวงอาทิตย์ (ดวงอาทิตย์อยู่ห่างจากโลก 8.3 นาทีแสง หรือประมาณ 150 ล้านกิโลเมตร หรือ 1 หน่วยดาราศาสตร์)
ยกตัวอย่าง เราลองยกนิ้วหัวแม่มือ ชูขึ้นไปข้างหน้า แล้วหลับตามองนิ้วหัวแม่มือนั้นที่ละข้าง เราจะเห็นว่าตำแหน่งของนิ้วหัวแม่มือเรา เปลี่ยนแปลงไป เมื่อเทียบกับฉากหลังที่อยู่ไกลกว่า มุมที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนตำแหน่งนี้เราเรียกว่า มุมพารัลแลกซ์
(เพิ่มเติมที่Lesa.biz , Narit.or.th )
สูตร การหาระยะทางด้วยมุมแพรัลแลกซ์
d = 1/p
d = ระยะทางถึงดวงดาว (distance) หน่วยเป็นพาร์เสค (pc)
p = มุมแพรัลแลกซ์ (parallax angle) หน่วยเป็นฟิลิบดา (arc second)
โดยที่ 1 องศา = 60 ลิบดา (arc minute), 1 ลิบดา = 60 ฟิลิบดา (arc second)
ตัวอย่าง ดาวหัวใจสิงห์ (Regulus) ในกลุ่มดาวสิงโต มีมุมแพรัลแลกซ์ 0.04 ฟิลิบดา มีระยะทางห่างจากโลกเท่าไร (1 พาร์เซก = 3.26 ปีแสง)
d = 1/p = 1/(0.04) ฟิลิบดา
= 25 พาร์เซก
= 25 x 3.26 = 81.5 ปีแสง
ตัวอย่าง
ดาวไรเจลมีแพรัลแลกซ์ 0.25 ฟิลิปดา ดาวไรเจลจะอยู่ห่างจากโลกกี่ปีแสง
d = 1/p = 1/(0.25) ฟิลิบดา
= 4 พาร์เซก
= 4 x 3.26 = 13.04 ปีแสง
กิจกรรมเพื่อให้เข้าใจการหาระยะห่างของวัตถุ ด้วยวิธีแพรัลแลกซ์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น